Geographic Information System 2: บทที่ 8 การวิเคราะห์ข้อมูลเวกเตอร์

ตัวอย่างการประยุกต์ใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์เพื่อการวิเคราะห์ข้อมูลเวกเตอร์ โดยนำข้อมูลสารสนเทศภูมิศาสตร์มาวิเคราะห์ด้วยคำสั่งซ้อนทับอย่างง่าย ซึ่งเป็นการประกวดความรู้พื้นฐานเพื่อการวิเคราะห์ แนวทางในการดำเนินงานมีขั้นตอนหลักสำหรับการวิเคราะห์ปัญหา ดังนี้

กำหนดประเด็นปัญหา
เป็นการกำหนดประเด็นที่ต้องการหาคำตอบหรือวัตถุประสงค์ของการทำวิเคราะห์ ตัวอย่างเช่น

การหาพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบจากการสร้างเขื่อน

กำหนดประเด็นปัญหา
1. การใช้ประโยชน์ที่ดินประเภทใดบ้างที่ได้รับผลกระทบจากการสร้างเขื่อนในรัศมี 500 เมตร และมีพื้นที่เท่าใด
2. การใช้ประโยชน์ที่ดินที่ได้รับผลกระทบจากการสร้างเขื่อนอยู่ในตำบล อำเภอ และจังหวัดใดบ้าง และมีพื้นที่เท่าใด

กำหนดปัจจัยหรือตัวแปรที่ใช้วิเคราะห์
เป็นการกำหนดประเด็นปัญหาที่ต้องการทราบคำตอบแต่ละประเด็น จะมีตัวแปรที่เกี่ยวข้องแตกต่างกันไป ดังนั้นจึงต้องมีการกำหนดรายละเอียดของตัวแปรที่เกี่ยวข้องแตกต่างกันไป ดังนั้นจึงต้องมีการกำหนดรายละเอียดของตัวแปรต่างๆที่เกี่ยวข้องหรือที่จะใช้ในการวิเคราะห์ว่ามีอะไรบ้าง

การเตรียมข้อมูลที่ใช้ในการวิเคราะห์
เป็นการเตรียมรายละเอียดข้อมูลตามตัวแปรหรือเงื่อนไขที่กำหนด ได้แก่ การเชื่อมต่อข้อมูล การปรับแก้และตรวจสอบข้อมูล

ขั้นตอนการประมวลผลและวิเคราะห์ข้อมูลเวกเตอร์
นำเข้าข้อมูลสำหรับการวิเคราะห์

สร้าง File ของตัวเองไว้ใน RTArcGIS
นำเข้าชั้นข้อมูล a5138i.shp a5238iii.shp a5238iv.shp a5239iii.shp จาก C:\RTArcGIS\PASAK\results

การต่อชั้นข้อมูลแผนที่ (Merge)
รวมข้อมูลจากหลายๆชั้นข้อมูลเข้าเป็นชั้นข้อมูลเดียวกันและกำหนดชื่อผลลัพธ์เป็น Admin

ดับเบิ้ลคลิกบนเมนูบาร์ Geoprocessing > Merge
ต่อชั้นข้อมูลแผนที่ โดยกำหนดค่าดังภาพและคลิกปุ่ม OK

รอจนกระทั่งประมวลผลเสร็จ โปรแกรมจะนำเข้าข้อมูลผลลัพธ์ให้อัตโนมัติ
ชั้นข้อมูล Admin จะแสดงข้อมูลประกอบด้วย 4ชั้นข้อมูลต่อกัน แล้วลบข้อมูลเก่าทิ้งไป

นำข้อมูล Admin เชื่อมต่อกับตาราง luprv luamp lutam
ชั้นข้อมูล Admin นำมาเชื่อมต่อตารางที่มีข้อมูลครอบคลุมระดับจังหวัด ตำบลและอำเภอ

นำเข้าข้อมูลตารางจาก C:\RTArcGIS\PASAK\Code คลิกเลือก luprv.dbf luamp.dbf lutam.dbf
เปิดดูข้อมูลตาราง Admin โดยคลิกขวาแล้วเลือก Open Attribute Table
เชื่อมต่อตารางโดยใช้วิธี join โดยคลิกตรงเมนูบาร์ตารางแล้วเลือกคำสั่ง Join and Relates > Join กำหนดค่าดังภาพและคลิกปุ่ม Ok

เปิดตารางชั้นข้อมูล Admin โดยคลิกขวา เลือก Open Attribute Table จะได้ฟิลด์เพิ่มขึ้น ทำให้ครบข้อมูลตารางทั้ง 3 ตาราง โดยใช้วิธีนี้

การสร้างแนวกันชนเขื่อนกั้นน้ำ (Buffer)
สร้างแนวกันชนเขื่อนกั้นน้ำเป็นระยะทาง 500 เมตร และกำหนดชื่อผลลัพธ์เป็น Dam_500

นำเข้าข้อมูล Dam.shp จาก C:\RTArcGIS\PASAK\results

ดับเบิ้ลคลิกบนเมนูบาร์ Geoprocessing > Buffer

สร้างแนวกันชนเขื่อนกั้นน้ำ โดยกำหนดค่าดังภาพและคลิกปุ่ม OK

รอจนกระทั่งประมวลผลเสร็จ โปรแกรมจะนำเข้าข้อมูลผลลัพธ์ให้อัตโนมัติ

การตัดแนวกันชนของเขื่อนกั้นน้ำที่เกินจากขอบป่าสัก

ชั้นข้อมูล Dam_500 มีแนวกันชนเกินขอบเขตป่าสักซึ่งเป็นพื้นที่ศึกษา ดังนั้นจึงจำเป็นต้องตัดส่วนเกินออกด้วยชั้นข้อมูลขอบเขตตำบล Admin โดยใช้คำสั่ง Clip และกำหนดชื่อชั้นข้อมูลผลลัพธ์เป็น Admin_500

นำชั้นข้อมูล Dam_500 กับ Admin แล้วดับเบิ้ลคลิกบนเมนูบาร์ Geoprocessing > Cilp

ตัดพื้นที่ส่วนเกินออก กำหนดค่าดังภาพและคลิกปุ่ม OK

การต่อชั้นข้อมูลการใช้ประโยชน์ที่ดิน (Merge)

รวมข้อมูลจากหลายๆชั้นข้อมูลเข้าเป็นชั้นข้อมูลเดียวกันและกำหนดชื่อผลลัพธ์เป็น lu

นำเข้าข้อมูล l5138i.shp l5238iii.shp l5238iv.shp l5239iii.shp จาก C:\RTArcGIS\PASAK\results
ดับเบิ้ลคลิกบนเมนูบาร์ Geoprocessing > Merge
ต่อชั้นข้อมูลแผนที่ โดยกำหนดค่าดังภาพและคลิกปุ่ม OK

นำข้อมูล lu เชื่อมต่อกับตาราง lucode

ชั้นข้อมูลการใช้ประโยชน์ที่ดินนำมาเชื่อมต่อตารางที่มีข้อมูลครอบคลุมระดับจังหวัด ตำบลและอำเภอ

นำเข้าข้อมูลตารางจาก C:\RTArcGIS\PASAK\Code คลิกเลือก luprv.dbf luamp.dbf lutam.dbf lucode.dbf
เปิดดูข้อมูลตาราง lu โดยคลิกขวาแล้วเลือก Open Attribute Table
เชื่อมต่อตารางโดยใช้วิธี join โดยคลิก ตรงเมนูบาร์ตารางแล้วเลือกคำสั่ง Join and Relates > Join กำหนดค่าดังภาพและคลิกปุ่ม Ok

เปิดตารางชั้นข้อมูล lu โดยคลิกขวา เลือก Open Attribute Table จะได้ฟิลด์เพิ่มขึ้น

การตัดแนวกันชนของเขื่อนกั้นน้ำที่เกินจากขอบเขตพื้นที่การใช้ประโยชน์ที่ดิน ชั้นข้อมูล Dam_500 มีแนวกันชนเกินขอบเขตพื้นที่การใช้ประโยชน์ที่ดินซึ่งเป็นพื้นที่ศึกษา ดังนั้นจึงจำเป็นต้องตัดส่วนเกินออกด้วยชั้นข้อมูลขอบเขตการใช้ประโยชน์ที่ดิน lu โดยใช้คำสั่ง Clip และกำหนดชื่อชั้นข้อมูลผลลัพธ์เป็น lu500

นำชั้นข้อมูล Dam_500 กับ lu แล้วดับเบิ้ลคลิกบนเมนูบาร์ Geoprocessing > Cilp

ตัดพื้นที่ส่วนเกินออก กำหนดค่าดังภาพและคลิกปุ่ม OK

รวมข้อมูลแนวกันชนเขตพื้นที่เขื่อนกั้นน้ำในตำบลกับข้อมูลขอบเขตพื้นที่การใช้ประโยชน์ที่ดิน ( Union )

นำชั้นข้อมูล Admin500 มา Union ด้วยชั้นข้อมูลขอบเขตพื้นที่การใช้ประโยชน์ที่ดิน lu500 และกำหนดชื่อผลลัพธ์ชื่อผลลัพธ์เป็น Final

นำชั้นข้อมูล Admin500 กับ lu500 แล้วดับเบิ้ลคลิกบนเมนูบาร์ Geoprocessing > Union กำหนดค่าดังภาพและคลิกปุ่ม OK

การคำนวณค่าฟิลด์

เปิดตาราง Attribute โดยคลิกขวาบน Final เลือกคำสั่ง Open Attribute Table
หน้าต่าง Table คลิกปุ่ม Options > Add Field ตั้งชื่อฟิลด์และกำหนด Type ดังภาพ

การคำนวณค่าฟิลด์ ให้คลิกขวาบนตาราง เลือก Calculate Geomety เป็นคำสั่งการคำนวณอัตโนมัติ กำหนดค่าและคลิกปุ่ม OK

สรุปพื้นที่เขตสร้างเขื่อนกั้นน้ำด้วยคำสั่ง Pivot Table

นำไฟล์ Final.dbf มาวิเคราะห์ในโปรแกรม Microsoft Excel เพื่อวิเคราะห์สถิติด้วยคำสั่ง Pivot Table ซึ่งทราบว่าพื้นที่ที่มีผลกระทบจากการสร้างเขื่อนอยู่ในขอบเขตการปกครองใดบ้าง